Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013
Ριάννα....
«Μπορεί να έχω διχασμένη προσωπικότητα, αλλά ευτυχώς, έχουμε η μία την άλλη». Αγαπητέ ανώνυμε χρήστη των social media, που σου ανήκει αυτή η έκφραση, προτείνω να αλλάξεις το δεύτερο κομμάτι σε «Αλλά ευτυχώς, φωτογραφίζουμε η μία την άλλη», για να πηγαίνεις και στο κλίμα της Οξφόρδης.
Duck faces με φόντο το σπίτι, το αυτοκίνητο, το πλυσταριό - όσοι έχουν, νομίζω το έχουν τιμήσει δεόντως. Gros plan από μάφιν που ετοιμάζονται να γλυκάνουν κάθε ουρανίσκο που σέβεται τη φωτογένειά του. Προφίλ με μαλλιά που δήθεν ανέμελα κρύβουν το μισό πρόσωπο - κάτι ανάμεσα σε «Δεν περίμενα ότι βγαίνω φωτογραφία» και «το κλικ πατήθηκε από το χέρι μου». Και, καθρέφτες. Πολλοί καθρέφτες: ο κλασικός της Χιονάτης, ο minimal του σαλονιού, ο -σχεδόν πάντα- ραγισμένος του αυτοκινήτου, ο -διακοσμητικός για πολλούς- κεντρικός του ιδίου οχήματος, ο αγανακτισμένος-με-αυτά-που-έχουν-δει-τα-κρυσταλλάκια-του του δοκιμαστηρίου και φυσικά, ο σπασμένος.
Επιτέλους, νομίζω ότι κατάλαβα γιατί τα κινητά τελευταίας τεχνολογίας τα λένε έξυπνα. Μα, είναι προφανές. Γιατί μεταξύ άλλων, κατόρθωσαν να εκτοξεύσουν τη δημοτικότητα μιας λέξης στα ύψη. Συγκεκριμένα, της λέξης «selfie» ή αλλιώς της φωτογραφίας που τραβά ο ίδιος ο χρήστης στον εαυτό του, μέσω smartphone ή webcam, η οποία ανακηρύχθηκε από το λεξικό της Οξφόρδης ως «η λέξη της χρονιάς». Σύμφωνα με αυτό, η χρήση της κατά το 2013 αυξήθηκε κατά 17000%. Νομίζω ότι το instagram, θα δεχθεί ένα σκούντημα στον ώμο και θα ακούσει εκείνο το πιστό, σκυλίσιο: «καλό μέσο, καλό μέσο». Ταπεινή μου άποψη είναι ότι αυτό ήταν και το κούτσουρο που δυνάμωσε τη φωτιά, που ήδη είχε φουντώσει από το facebook - παρομοίωση και κυριολεξία ένας αχταρμάς.
Ναι, πράγματι, μπορεί το πρώτο «selfie» να τραβήχτηκε το 1839 από τον Robert Cornelius, ωστόσο, μην κοροϊδευόμαστε κιόλας, τα «selfies» είναι το βούτυρο στο ψωμί των social media και κυρίως, του instagram και του facebook. Χιλιάδες, για να μην πω, εκατομμύρια πόζες με ένα κινητό στο χέρι που φαίνεται ή κρύβεται ατσούμπαλα, ανεβαίνουν καθημερινά στα εν λόγω μέσα με την ελπίδα ενός «like» ή comment. Αλήθεια, πώς γίνεται με τόσα ψώνια να μην πηγαίνει καλά το εμπόριο, είναι απορίας άξιον.
Όταν διάβασα την είδηση, δεν ξέρω, με έπιασε μία στεναχώρια. Μια κατάντια. Και, η εστεμμένη λέξη, είναι απλώς η αφορμή. Το πρόβλημα, είναι άλλο, και μεγαλώνει, μεγαλώνει, ψωνισμένα παιδιά. Δεν ξέρω πραγματικά πότε γίναμε τόσο ματαιόδοξοι. Πότε αρχίσαμε να αγχωνόμαστε όχι μήπως ο άλλος δεν βρίσκεται στη ζωή μας, αλλά στη λίστα των φίλων μας. Πότε γίναμε οι ζητιάνοι ενός αντίχειρα που έγινε τόσο ειδήμων, ώστε να κρίνει μέχρι και την προσωπικότητά μας. Πότε αποφασίσαμε να χαρίσουμε τα χαμόγελά μας σε μία εικονική καρδιά - το «like» στη γλώσσα του instagram.
Να χαρείτε τα «likes» σας, μην αρχίσουμε τώρα τα «το facebook και τα υπόλοιπα social media ευθύνονται» κι άλλες τέτοιες ευθυνοφοβικές μπούρδες. Το facebook και τόσο οι προγενέστεροι όσο και οι μεταγενέστεροι φίλοι του, δημιουργήθηκαν γιατί ανακάλυψαν το κενό που εμείς δεν ήμασταν -και, μάλλον δεν είμαστε ακόμα- ικανοί να δούμε. Γιατί φοβόμαστε. Αυτόν το φόβο είναι που εκμεταλλεύεται κάθε τέτοια μηχανή. Άλλοι τον λένε απομόνωση, άλλοι απλώς, μοναξιά. Μα, αν ανατρέξει κάποιος στο προφίλ του δημιουργού του, θα συμπεράνει ότι το facebook, είναι ένα κατεξοχήν μοναχικό μέσο. Το προτιμάμε όμως, γιατί είναι διαφορετικό να είσαι μόνος με άλλους μόνους. Η κοινωνική δικτύωση δεν είναι παρά το γλυκάκι γύρω από το οποίο εμείς, τρίβουμε τα χέρια μας και σαν μοναχικές μύγες στριφογυρίζουμε μήπως και αρπάξουμε κανένα ψίχουλο. Μήπως και γευτούμε λίγη ζωή - συγνώμη για το μελό, αλλά...
Για αρκετούς, όταν ένας άνθρωπος επισκέπτεται έναν ψυχολόγο μόνο και μόνο για να συζητήσει μαζί του τα προβλήματά του -και είναι πολλοί αυτοί που το κάνουν- δεν είναι παρά η απόδειξη ότι το εν λόγω άτομο δεν έχει σε ποιον να μιλήσει. Δεν θα σχολιάσω αυτήν την άποψη γιατί δεν είναι της παρούσης, ωστόσο δεν μπορώ παρά να κάνω τον παραλληλισμό: Με εκατοντάδες «likes» στα προφίλ μας, στην ουσία δεν είναι σαν να μην έχουμε ούτε έναν άνθρωπο να μας τραβήξει μια φωτογραφία;
Είμαστε χρήστες social media. Είμαστε «selfies». Και -δεν- είμαστε καλά.